"Het enige dat er aan dit schilderij mankeert, is dat er niets aan mankeert." (Vincent van Gogh over Mesdags Panorama)

Gepubliceerd op 6 augustus 2024 om 08:48

Door de donkere tunnel loop ik naar boven en sta dan plotseling in het licht voor het unieke, 360° Panorama van Scheveningen en Den Haag gemaakt door Hendrik Willem Mesdag en enkele assistenten, waaronder zijn vrouw Sientje. Het is 1881 als hij dit vergezicht over de Noordzee en de duinen schildert, met bijzondere details voor de oplettende kijker. Zo schilderde hij tussen de bomschuiten zijn vrouw Sientje, met schildersezel onder een witte parasol, in plaats van een handtekening te plaatsen onder het schilderij en als je goed kijkt zie je ook de cavalerie en een moeder met dochter die toekijken vanachter het hek, onderaan de duinen. De schoonheid van een schilderij zit voor mij vaak in de verrassende details.

In navolging van het Panorama ga ik in Scheveningen-dorp op zoek naar wat er nog over is van toen en ik ben wederom verrast, want het is meer dan ik had verwacht.

Het wordt een boeiende wandeling in de voetsporen van Van Gogh, tijdgenoot van Mesdag, die graag vertoefde aan het strand of in de Keizerstraat. Hij kon zich echter geen huis veroorloven in zijn geliefde Scheveningen, omdat hij nog niet erg populair was, in tegenstelling tot de schilders van de Haagse School waartoe ook Mesdag behoorde. In de duinen schilderde hij het olieverfschilderij 'Zeezicht op Scheveningen', terwijl Mesdag werkte vanuit een luxe kamer in het beroemde hotel Rauch. Dit hotel is helaas gesloopt en stond op de plek waar nu de appartementen Nieuw Soetenburgh liggen, aan het einde van de Keizerstraat, niet ver van de plek waar Prins Willem Frederik van Oranje in 1813 aan land kwam. 

Vanaf het strand loop ik, waar vroeger de armenbrug lag, naar de Oude Kerk met het slingeruurwerk en verder door de Jacob Pronkstraat naar de  Vuurbaakstraat en de Vuurtorenweg tot aan de dertig meter hoge, knalrode vuurtoren van Scheveningen met aan de voet de schitterende, witte huisjes van de vuurtorenwachters. Ik waan me even terug in de tijd. De Keizerstraat staat nog steeds vol met geweldige oude panden en schitterende gevels waar hippe koffietentjes en gezellige restaurantjes hun intrek hebben genomen én waar nog steeds geflaneerd wordt door bewoners en toeristen. Overal tref ik het wapen van Scheveningen aan; drie haringen met kroontjes. Volgens verhalen is het overgenomen van het familiewapen van het geslacht Huybert, dat op het graf van de laatste baron stond, die kinderloos bleef waardoor de familielijn met hem eindigde. Het siert nu prullenbakken, vlaggen, putdeksels, de boulevard en je vindt het wapen ook steeds terug op de gevels van de huizen met de namen van de bewoners erop. Ik ontdek verder smalle straatjes met kneuterige vissershuisjes en piepkleine tuintjes, vol met kleurrijk gevulde bloempotten, luierende katten, houten bankjes en muurschilderingen. Alom ruik je de zilte zeelucht en hoor je het gelach van de zeemeeuwen. Bovenal vind ik in dit dorp een oase van rust en een kalmte, die je niet zou verwachten in een badplaats hartje zomer, op slechts een steenworp afstand van de drukke boulevard, het Kurhaus en de luidruchtige beachclubs. 

Bij het Nationaal Monument voor de Koninklijke Marine, loop ik de trap af en slenter langs de eerste haven met de visafslag en loop via het Haring Huisje naar de zeilboten en de vissersbootjes in de tweede haven. Voordat ik het terras van het restaurant op ga, kijk ik nog even naar de oude zwart-wit foto's die aan de muur hangen, stille getuige van het werk in de haven en de vissersvrouwen in klederdracht die netten boeten, een groot contrast met de haven van nu. Terwijl de zon ondergaat, loop ik langs de boten naar mijn studio, die ik voor dit weekend gehuurd heb. Morgen nog een heerlijke dag aan het strand met veel zon en 's avonds een beachparty.

Zo vaak ben ik al in Scheveningen geweest en toch heb ik het dit weekend met andere ogen bekeken. Je hoeft niet ver van huis te gaan om nieuwe dingen te ontdekken. Je hoeft alleen maar met andere ogen te leren kijken en op zoek te gaan naar alle details.

Voordat ik terug naar de boot ga, is er nog één iemand die ik wil ontmoeten; het meisje met de parel. Geen portret maar een tronie. Ze is naamloos en een fantasie maar toch wereldberoemd. Hoewel het schilderij zelf klein van stuk is, is het qua schoonheid vergelijkbaar met de Mona Lisa. Het enige dat er aan dit schilderij mankeert, is dat de parel oorbel geen oorbel is, want het haakje ontbreekt en dat is dan weer een verrassend onopvallend detail. 

Ben jij net weer terug in Nederland na een lang verblijf in het buitenland en zie je je eigen land met vreemde ogen? Had je je het thuiskomen heel anders voorgesteld? Wil je eigenlijk zo snel mogelijk weer je koffers pakken? Misschien heb je last van de omgekeerde cultuurschok (reverse culture shock) en kan ik jou helpen om door de verschillende fases te gaan zodat jij je sneller weer thuis voelt en met een hernieuwde blik naar je eigen land kijkt. Meld je dan nu aan.

Tot snel.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.